პერსონალი: მთავარი მეცნიერი თანამშრომელი კ. მულკიჯანიანი, უფროსი მეცნიერი თანამშრომელი მ. სულაქველიძე, მეცნიერი თანამშრომელი ნ. გოგიტიძე, მეცნიერი თანამშრომელი ნ. მუშკიაშვილი, მეცნიერი თანამშრომელი ჟ.ნოვიკოვა,
კლინიკამდელი ფარმაკოლოგიური კვლევის დეპარტამენტი - სტრუქტურული ერთეული, რომლის ფუნქკციებში შედის ბუნებრივი, ქიმიურად მოდიფიცირებული და სინთეზური ნაერთების ბიოლოგიური აქტიურობის გამოვლენა, მათი მოქმედების მექანიზმების დადგენა და უსაფრთხოების შესწავლა.
ისტორია: ბუნებრივი ნაერთების აქტიუობის გამოვლენის, შესწავლისა და სხვადასხვა დანიშნულების პრეპარატების შექმნის მიზნით, ინსტიტუტში დაარსებისთანავე შეიქმნა და სხვადასხვა პერიოდში ფუნქციონირებდა ბიოლოგიური შეფასების სტრუქტურული ერთეულები: 1932-1960 - ბიოლოგიური შეფასების განყოფილება, 1960-2005 - ბიოლოგიური კვლევის განყოფილება, რომელსაც ხელმძღვანელობდენ პროფ. გიორგი ვაწაძე (1932-1938), საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-კორესპონდენტი დიმიტრი გედევანიშვილი (1938-1960) და პროფ. მიხეილ გედევანიშვილი (1960-2005). 1977 წ გაიხსნა და 2004-მდე ფუნნციონერებდა ფარმაკოლოგიის განყოფილება პროფ. გურამ აბულაძის ხელმძღვანელობით. 2005 წ მათ ბაზაზე შეიქმნა კლინიკამდელი ფარმაკოლოგიური კვლევის დეპერტამენტი. არსებობის მანძილზე თანამშრომლების მიერ მიღებულია 31 პატენტი და საავტორო მოწმობა, გამოქვეყნებულია 300-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი, დახულია მრავალი სადოქტორო და საკანდიდატო დისეტრტაცია.
მიზნები
- ფარმაკოლოგიური და ტოქსიკოლოგიური კვლევების GLP და 3R სტანდარტზე გადაყვანა;
- საქართველოში შემუშავებული ორიგინალური სამკურნალო, ვეტერინარული, პრეპარატებისა და ბიოლოგიურად აქტიური დანამატების კონკურენტუნარიანობის ამაღლება საერთაშორისო ბაზარზე;
- ახალგაზრდა მეცნიერების და სტუდენტების თანამედროვე სამეცნიერო კვლევის პრაქტიკული მეთოდების ათვისების ხელშეწყობა.
ამოცანები
- ფარმაკოლოგიური და ტოქსიკოლოგიური კვლევის თანამედროვე GLP სტანდარტის შესაბამისი მეთოდების ეტაპობრივი ჩანერგვა;
- საქართველოს სამეცნიერო-კვლევით ცენტრებში მიღებული ბუნებრივი ნაერთების ფარმაცევტული პროდუქტების სრულფასოვანი ფარმაკოლოგიური გამოკვლევა და უსაფრთხოების შეფასება;
- სტუდენტების, მაგისტრანტების და დოქტორანტების ექსპერიმენტულ მეცნიერების დარგში საჭირო ცოდნის მიღების უზრუნველყოფა;
- კომერციული საქმიანობით მიღებული სახსრების მობილიზება სამეცნიერო კვლევის განვითარებისათვის.
სამეცნიერო მიმართულებები
- ნაერთების სავარაუდო მოქმედების და ტოქსიკურობის პროგნოზირება/ანალიზი (QSAR)
- ფიზიოლოგიური სისტემის ზოგიერთი პათოლოგიის ფარმაკოლოგიური კორექცია;
- ანთებისა და რეგენერაციის პროცესების ფარმაკოლოგიური კორექცია.
- ჰემოპოეზის ფარმაკოლოგიური კორექცია;
- უსაფრთხოების შესწავლა
კვლევის მეთოდები:
in silico და in vitro კვლევები
- 3500 სახის ბიოლოგიური აქტიურობის, მ.შ. ფარმაკოლოგიური ეფექტების, მოქმედების მექანიზმების, და ფერმენტებთან ურთიერთქმედების პროგნოზირება
- ფიზიკურ-ქიმიური თვისებების, ფარმაკოკინეტიკური პარამეტრების და ტოქსიკურობის პროგნოზირება
- წამალ-რეცეპტორის ურთიერთქმედება იზოლირებულ ორგანოებზე
in vivo და in situ კვლევები
- ანთების საწინააღმდეგო მოქმედება (3 მოდელზე)
- ჭრილობისა და დამწვრობის საწინააღმდეგო მოქმედება (3 მოდელზე)
- გასტროპროტექტორული მოქმედება (3 მოდელზე)
- ჰეპატოპროტექტორული მოქმედება
- ექსპერიმენტული ანემიები
- ანტიარითმული მოქმედება
- ანალგეზური მოქმედება
- სედატიური მოქმედება
- მიორელაქსანტური მოქმედება
- კრუნჩხვების საწინააღმდეგო მოქმედება
უსაფრთხოების შესწავლა
- მწვავე და ქვემწვავე ტოქსიკურობა
- ქრონიკული ტოქსიკურობა
- მაალერგიზებელი მოქმედება
- ადგილობრივი გამაღიზიანებელი მოქმედება
სასწავლო მიმართულება:
- შესაბამისი პროფილის მაგისტრანტებისა და დოქტორანტების ჩართვა მეცნიერული კვლევის პროცესში,
- სამაგისტრო და სადოქტორო პროგრამების შედგენაში მონაწილეობა და საკვალიფიკაციო შრომების ხელმძღვანელობა;
საექსპერტო-საკონსულტაციო მიმართულება:
- შემუშავებული სავარაუდო სამკურნალო პრეპარატების კლინიკური გამოკვლევისთვის და მათი რეგიტრაციისათვის საჭირო დოკუმენტაციის შედგენა;
- შემუშავებული სავარაუდო სამკურნალო პრეპარატების სპეციალიზირებულ დაწესებულებებში კლინიკური გამოკვლევის მონიტორინგი.
- ქიმიური და ტექნოლოგიური პროფილის სტრუქტურული დანაყოფების ინფორმირება თანამედროვე ფარმაკოლოგიის და ფარმაკოთერაპიის განვითარების ტენდენციებზე;
- ბიოლოგიურად აქტიური ნაერთების კვლევასთან დაკავშირებული გრძელვადიანი სამეცნიერო პროექტების დაგეგმვა-შეფასება.
10 წლის ძირითადი შედეგები
- შესწავლილი ნაერთები - 124
- საგრანტო პროექტი - 12
- სამეცნიერო პუბლიკაციები - 52
- მოხსენებები ადგილობრივ და საერთთაშორისო კონფერენციებზე - 44
- პატენტები - 2
